Een vof of vennootschap onder firma is een veel voorkomende ondernemingsvorm. Twee of meer personen richten samen een onderneming op. Kan een vof failliet gaan? Ja, dat kan. Bij een faillissement heeft dit ook het faillissement van de vennoten tot gevolg. Toch hoeft dit niet altijd het geval te zijn, zoals blijkt uit een rechtspraak uit 2015.
Uitleg over de vof
Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen een vof oprichten. Bij een vof zijn meerdere personen eigenaar van het bedrijf, dit in tegenstelling tot een eenmanszaak.
Bij een vof geldt er een overeenkomst tussen vennoten. De vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk voor gemaakte schulden. Hebben een of meerdere vennoten persoonlijke schulden, dan kan dit niet verhaald worden op het vermogen van de vof.
Een vof is met de winst niet belastingplichtig (inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting). Het resultaat uit de werkzaamheden/omzet komt ten gunste van vennoten. Dit betekent dat elke vennoot zelf belastingplichtig voor de inkomstenbelasting/vennootschapsbelasting is.
Kan een vof failliet gaan?
Net als een BV of NV kan ook een vof failliet gaan. Het vervelende bij faillissement is dat alle vennoten afzonderlijk aansprakelijk zijn. Dit is ook het geval bij de eenmanszaak, waar de zzp’er met zijn privévermogen aansprakelijk is.
In beginsel worden de schulden op de vennoten verhaald. Dit betekent dat schuldeisers aan het privévermogen kunnen komen. Denk maar eens aan de eigen woning, bezittingen, overige inkomsten en mogelijk ook het vermogen van de (getrouwde) partner. Een vervelende zaak, omdat zo het privévermogen verloren gaat. Dit kan veel financiële problemen met zich mee brengen.
Rechtspraak 2015: vennoten niet altijd persoonlijk failliet
Uit de faillissementswet blijkt dat een faillissement van de vof niet altijd leidt tot een persoonlijk faillissement van de vennoten. Dit is in ieder geval naar voren gekomen tijdens een arrest van 6 februari 2015. Heeft een vennoot voldoende privévermogen, dan kan deze hier de schuldeisers van de vof mee betalen. De vennoot is dan niet persoonlijk failliet.
De vennoot of vennoten kunnen ook verzoeken om het faillissement ongedaan te maken of niet door te laten gaan. De rechtbank bekijkt elke zaak afzonderlijk. Hierbij is het belangrijk dat de vennoot een goed verweermiddel kan aanvoeren.
Redenen voor faillissement
Kan een vof failliet gaan en waardoor ontstaat het?
Het is duidelijk dat een vennootschap onder firma vroeg of laat failliet kan gaan. Dit zijn de meest voorkomende redenen of oorzaken:
- mismanagement
- commerciële problemen
- economische problemen
- betalingsproblemen
Curatoren noemen het vaak mismanagement, terwijl de vennoten aangeven dat het meestal om commerciële- of debiteurenproblemen gaat. Achteraf is meer dan de helft van de vennoten het ermee eens dat het faillissement voorkomen had kunnen worden.
Het faillissement van een vof voorkomen
Er zijn een aantal risicofactoren die leiden tot faillissement van de vof. Het is belangrijk om deze risicofactoren goed in kaart te brengen en een faillissement te voorkomen. Let goed op onderstaande zaken:
- een afname van de productiviteit
- mismanagement
- negatief eigen vermogen
- bedrijfsschulden
- matig of slecht debiteurenbeheer
- liquiditeitsproblemen
- negatieve omzet
Het is ook belangrijk om goed naar de marktontwikkelingen en nieuwe concurrentie te kijken. Deze kunnen namelijk een afname van opdrachten of nieuwe klanten betekenen. Misschien sluit het product of de dienst niet goed op de markt aan. Ook kan het dat de vof teveel afhankelijk is van een enkele opdrachtgever. Wanneer deze opdrachtgever wegvalt, stromen er geen inkomsten meer binnen.
Failliet: hoe nu verder?
De vof is failliet verklaard, wat zijn de mogelijkheden? De ondernemer is hoofdelijk aansprakelijk, dit geldt voor alle vennoten. Is het mogelijk om met een vof een doorstart te maken? Dit hangt af van het huwelijksgoederen regime van de vennoten. Wanneer deze op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd, samenwonen zonder samenlevingscontract of alleenstaand zijn, dan is een doorstart soms mogelijk. Bij een huwelijk in gemeenschap van goederen is dit niet mogelijk. Dit komt omdat de niet ondernemende partner ook hoofdelijk aansprakelijk is voor alle schulden. Schuldeisers gaan dan niet akkoord met een doorstart van de vof. Dit maakt het nog belangrijker om een faillissement te voorkomen.